Wychowanie do życia w rodzinie (WDŻ) w szkołach ponadpodstawowych

Podstawa programowa i sposób realizacji:

Sposób realizacji zajęć określa Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 2 czerwca 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakres treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach
i środkach świadomej prokreacji zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego (Dz. U. z dnia 9 czerwca 2017 r. poz. 1117).

Zgodnie z rozporządzeniem z dnia 12 sierpnia 1999 r. z późn. zm. Nauczyciel realizuje w każdej klasie liceum, technikum i branżowej szkoły I stopnia po 19 godzin wychowania do życia w rodzinie: 9 godzin z całym zespołem klasowym oraz po 5 godzin z grupą dziewcząt
i chłopców (uczeń uczestniczy w 14 godzinach zajęć).

Udział uczniów w zajęciach wychowania do życia w rodzinie odnotowuje się na świadectwach szkolnych i w arkuszach ocen w części „Inne zajęcia”. W miejscu przeznaczonym na wpisanie oceny z tych zajęć wpisuje się odpowiednio „uczestniczył lub uczestniczyła”.

Założenia i cele zajęć wdż w szkole ponadpodstawowej.

Edukacja prorodzinna polega na wspomaganiu młodych ludzi w ich rozwoju ku odpowiedzialności i samowychowaniu. Dzięki realizacji treści i celów założonych w podstawie programowej młody człowiek zdobywa umiejętności, które uwrażliwiają go na potrzeby drugiego człowieka i poszanowanie jego osobowej godności. Zaproponowane zadania i ćwiczenia mobilizują uczniów do traktowania innych z empatią i życzliwością.
Wszystkie te działania otwierają się na szczególny wymiar: płeć i role małżeńskie oraz
rodzinne, które w przyszłości będą podejmować wychowankowie szkół ponadpodstawowych.
Realizacja zajęć wychowanie do życia w rodzinie wspiera młode pokolenie w dokonywaniu
wyborów zgodnych z akceptowanymi społecznie i etycznie normami postępowania oraz przyjętymi wartościami. Do takich wartości między innymi należą: dostrzeganie potrzeb drugiego człowieka, poszanowanie jego intymności i godności, wolność od uzależnień, odpowiedzialność w sferze seksualności. Warto zauważyć, że seksualność człowieka w realizowanych podstawach programowych jest potraktowana integralnie i powiązana ze wszystkimi wymiarami osoby. Uwzględniono nie tylko aspekt fizyczny, ale także psychiczny, intelektualny, społeczny i moralny człowieka. Takie ujęcie obliguje do zwrócenia szczególnej uwagi na osobowe odniesienie do seksualności (traktowanie podmiotowe), a także uwzględnienie istotnych zagadnień wychowawczych jak: szacunek, miłość i troska o dobro drugiego człowieka.

Treści nauczania WDŻ dla klas I–III liceum ogólnokształcącego, technikum oraz szkoły branżowej I stopnia

Klasa I

1. Komunikacja interpersonalna:
• budowanie więzi osobowych: koleżeństwo, przyjaźń
2. Dorastanie. Poszukiwanie własnej tożsamości:
• kryteria dojrzałości psychicznej, społecznej i duchowej
• odpowiedzialność za własny rozwój i samowychowanie
3. Emocje i uczucia
4. Człowiek istotą płciową:
• kryteria płciowości
• cele płciowości
• kobiecość – męskość, różnice i komplementarność
5. Pierwsze zauroczenia i fascynacje:
• zakochanie a miłość
• dorastanie do miłości
6. Integracja seksualna (Dojrzała płciowość):
• dojrzałość sfery biologicznej, intelektualnej, emocjonalnej i duchowej
7. Inicjacja seksualna:
• współczesna kultura i wzorce medialne ludzkiej seksualności
• przyczyny przedwczesnej inicjacji seksualnej
• presja seksualna
• skutki przedwczesnej inicjacji seksualnej
• przemoc seksualna i przemoc domowa
• czynniki sprzyjające tworzeniu satysfakcjonującej więzi między mężczyzną a kobietą
8. Uzależnienia i choroby cywilizacyjne
9. Uzależnienia chemiczne:
• przyczyny sięgania po środki uzależniające
• napoje energetyczne
• alkohol
• narkotyki,
• dopalacze
• nikotynizm
• czynniki chroniące

Klasa II

1. Budowanie prawidłowych relacji w rodzinie i grupie społecznej
2. Zasady dobrego wychowania i grzeczności na co dzień
3. Dojrzałość biologiczna
• zdrowie i higiena
4. Płodność człowieka:
• główne funkcje płciowości
• fizjologia płodności i jej neurohormonalne uwarunkowania
• budowa i funkcjonowanie układu rozrodczego kobiety i mężczyzny
• planowanie dzietności w rodzinie
• metody rozpoznawania płodności
5. Problem niepłodności:
• czynniki obniżające płodność
• profilaktyka niepłodności
6. Macierzyństwo i ojcostwo – przygotowanie do podjęcia tych ról:
• ciąża, opieka prekoncepcyjna i prenatalna
• ciąża a używki (dziecko z zespołem FAS)
• szacunek dla ludzkiego życia od poczęcia do naturalnej śmierci
7. Antykoncepcja:
• rodzaje środków antykoncepcyjnych i sposoby ich działania
• skuteczność i skutki uboczne w aspekcie medycznym, psychologicznym i moralnym
8. Prawo człowieka do intymności i ochrona tego prawa:
• godność człowieka
• naruszenie godności w sferze seksualnej
• ekshibicjonizm w internecie
• prostytucja nieletnich
• pornografia

Klasa III

1. Dojrzałość do małżeństwa:
• dojrzały wybór współmałżonka
2. Fundamenty dobrego małżeństwa:
• znaczenie zobowiązania podjętego podczas aktu zaślubin
• konstytucyjnie chronione wartości związane z funkcjonowaniem małżeństwa i rodziny
3. Typy struktury rodziny
4. Funkcje rodziny i ich znaczenie na poszczególnych etapach rozwoju człowieka
5. Wartości i tradycje ważne w rodzinie:
• świętowanie
• organizacja i przeżywanie czasu wolnego
• wartości kulturowe i patriotyczne
6. Czynniki wzmacniające i osłabiające rodzinę:
• sytuacje trudne w rodzinie
7. Konflikty i kryzysy w rodzinie
8. Prawodawstwo dotyczące rodziny:
• prawa i obowiązki małżonków
• prawa i obowiązki rodziców
• prawa dziecka
• obowiązki państwa wobec rodziny
9. Instytucjonalna pomoc rodzinie